Emtia piyasalarında, ABD'den gelen istihdam verilerinin ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirim döngüsüne hız vereceği beklentisi de fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
Ülkede, geçen hafta açıklanan verilere göre, JOLTS açık iş sayısı temmuzda 7 milyon 181 bine gerileyerek Eylül 2024'ten bu yana en düşük seviyesini gördü. ABD'de özel sektör istihdamı ağustosta 54 bin kişi artışla beklentilerin altında kaldı.
ABD'de işsizlik maaşı başvuruları aynı dönemde 237 bine yükseldi. Ülkede, tarım dışı istihdam 22 bin kişi artışla beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,3 ile Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Açıklanan veriler iş gücü piyasasında soğumaya işaret ederken, Fed'in bu ay 25 baz puanlık faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılıyor. Bankanın 50 baz puanlık indirime gitme ihtimali de fiyatlamalara yansırken, para piyasalarında yıl sonuna kadar toplam 75 baz puan indirim öngörülüyor.
Analistler, açıklanan verilerin Fed'in faiz indirimi beklentilerini artırırken artan resesyon endişelerinin sanayi ve enerji emtiaları üzerinde baskı yarattığını, güvenli liman olarak görülen değerli metallere ise olumlu yansıdığını belirtti.
Bununla birlikte, Çin'de imalat PMI endeksi ağustosta 49,4 seviyesinde kalarak üst üste beşinci ay daralma bölgesinde gerçekleşti. Söz konusu verinin ardından baz metaller üzerinde baskı görülürken, Pekin yönetiminin olası teşvik adımlarına ilişkin haber akışları yatırımcıların odağında kalmaya devam ediyor.
Tamamlanan haftada jeopolitik riskler de emtia piyasalarında fiyatlamaları etkileyen unsurlar arasında yer aldı. Rusya ile Çin'in enerji işbirliğini artırması ve küresel ölçekte devam eden jeopolitik gerilimler, özellikle enerji emtiaları başta olmak üzere fiyatlamalar üzerinde etkili olmayı sürdürdü.
Söz konusu gelişmelerin ardından ise ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı 14 baz puan düşüşle yüzde 4,09 seviyesinde, dolar endeksi yatay seyirle 97,8 seviyesinde haftayı tamamladı.
ALTININ ONSU REKOR TAZELEDİ
Değerli metaller, geçen hafta ABD'de iş gücü piyasasındaki soğuma sinyalleriyle artan faiz indirimi beklentileri ve resesyon endişelerinin tetiklediği güvenli liman talebiyle paladyum hariç pozitif seyretti.
Altının ons fiyatı tarım dışı istihdam verisinin ardından rekor tazeleyerek 3 bin 600 doları test ettikten sonra haftayı 3 bin 586,7 dolardan tamamladı. Böylelikle altının ons fiyatı 19 Mayıs haftasından bu yana en güçlü haftalık yükselişini kaydetti.
Altının ons fiyatı üç haftadır aralıksız yükselirken, 2024'teki yüzde 27,2'lik artışın ardından bu yıl yüzde 36,7 değer kazandı. Bu yükselişte dolar endeksinin zayıf seyri, merkez bankalarının alımları, faiz indirimleri ile jeopolitik ve siyasi belirsizlikler etkili oldu.
Gümüşün ons fiyatı da altına paralel olarak üç haftadır yükselişini sürdürse de 25 Nisan 2011 haftasında gördüğü 49,8 dolarlık rekor seviyenin altında yükselişini sürdürmeye devam ediyor.
Öte yandan, platin, paladyum ve gümüşün sanayide de kullanıldığını belirten analistler, rekor seviyelerde seyreden altının ise bu metallere kıyasla güvenli liman özelliğinin daha fazla öne çıktığını ve sanayi talebi olmadan da talebi koruyabildiğinin altını çizdi.
Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, altında yüzde 4, gümüşte yüzde 3,2 ve platinde yüzde 0,6 değer kazanırken, paladyumda yüzde 0,2 değer kaybetti.
BAZ METALLERDE RESESYON ENDİŞESİ
Baz metaller, tamamlanan haftada ABD'den gelen olumsuz istihdam verilerinin üretimde yavaşlama endişelerini artırmasıyla çinko hariç negatif bir seyir izledi. Yatırımcıların odağı ise Çin'in ihracat verileriyle ABD'de açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verilerine yöneldi.
Bununla birlikte, fiyatlamalarda ABD'nin tarife adımlarının etkileri de görülmeye devam etti. ABD'nin uygulamaya koymayı planladığı yüzde 50'lik ithalat vergisine ilişkin gelişmeler yakından takip edilirken, Çin'in rafine bakır net ithalatı temmuzda bir yılın en düşük seviyesine indi.
Analistler, söz konusu düşüşte ABD'nin gümrük tarifesi tehdidi nedeniyle bakır sevkiyatlarının yön değiştirerek ABD'ye kaymasının etkili olduğunu belirterek, Trump'ın bakır tarifesini ertelemesiyle, ABD bakır piyasasındaki belirsizliğin sürdüğünü de hatırlattı.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında nikelde yüzde 0,8, bakırda yüzde 1, kurşunda yüzde 0,6, alüminyumda yüzde 0,5 değer kaybederken, çinkoda yüzde 0,7 değer kazandı.
PETROL FİYATLARINDA ARZ BEKLENTİSİ
Brent petrol fiyatı, zayıf ABD istihdam raporunun küresel enerji talebine yönelik endişeleri artırması, ABD ham petrol stoklarındaki beklenmedik artış ve OPEC+ üreticilerinin üretim hedeflerini artıracağı beklentileriyle değer kaybetti.
ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta 2,4 milyon varil artışla 420 milyon 700 bin varil seviyesine çıktığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 2 milyon varil azaldığı yönündeydi.
Ticari ham petrol stoklarına dahil olmayan stratejik ham petrol stokları ise 500 bin varil artarak 404 milyon 700 bin varil seviyesine ulaştı.
Bu dönemde ABD'nin benzin stokları yaklaşık 3 milyon 800 bin varil azalışla 218 milyon 500 bin varil olarak kayıtlara geçti.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun pazar günü yapacağı toplantıda ekim ayı için üretim artışı yönünde karar alınacağı beklentileri de fiyatları aşağı yönlü baskıladı.
Rusya-Ukrayna Savaşı'nda barışa yönelik diplomatik girişimler de fiyatların aşağı yönlü hareketini destekledi.
ABD Başkanı Donald Trump, CBS News'e yaptığı açıklamada, Rusya ve Ukrayna arasında barış sağlanması için çabalarını sürdürmeye kararlı olduğunu söyledi. Bu tutumunu "gerçekçi ve iyimser" olarak nitelendiren Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin müzakerelerdeki tutumunu yakından takip ettiğini kaydetti.
Doğal gaz piyasasında ise Rusya ile Çin arasındaki enerji işbirliği derinleşirken, Moskova'da Gazprom, Çin ile yeni bir doğal gaz boru hattı inşası için anlaşma imzaladığını ve halihazırdaki Sibirya'nın Gücü hattının kapasitesinin artırılacağını duyurdu.
Bununla birlikte, ABD Enerji Bakanı Chris Wright Rusya'nın Çin'e gaz satışlarının ABD'nin LNG ihracatçılarını olumsuz etkilemeyeceğini ifade etti.
Wright, Trump yönetiminin ABD'nin LNG ihracatını hızla artırmaya odaklandığını ve Rus gazına bağımlı ülkelerin ABD gazına yönelmesinin stratejik bir hedef olduğunu ifade etti.
Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3 azalırken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 3,5 değer kazandı.
TARIM EMTİA FİYATLARI NEGATİF SEYRETTİ
Tarım emtia fiyatları, tamamlanan haftada talepteki azalışa işaret eden veriler ve olumlu hava koşullarının desteklediği arz artışı beklentileriyle satıcılı bir seyir izledi.
ABD'de elverişli hava koşulları üretime destek olurken, Ukrayna ve Rusya kaynaklı arz ve ticaret kısıtlamaları piyasalarda dalgalanmalara yol açtı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel tahıl stoklarının rekor seviyeye ulaşmasının beklendiğini açıkladı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 2,6, pirinçte yüzde 2,3, buğdayda yüzde 2,9 ve mısırda yüzde 2,1 azaldı.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 3,4, pamukta yüzde 0,7 ve şekerde yüzde 4,8 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 3,2 azalışla tamamladı.
