ABD Başkanı Donald Trump'ın, Japonya ve Avrupa Birliği (AB) ile gümrük tarifelerinin düşürülmesine yönelik anlaşma arayışları, piyasalarda risk iştahını artırırken, altın gibi güvenli liman varlıklarına olan talebi sınırladı.
Bununla birlikte, Avrupa ekonomisinin ticaret savaşı belirsizliğine rağmen dirençli kalması ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) ek faiz indirimine gitmeyebileceğine yönelik beklentiler, fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
Makroekonomik veriler tarafında, ABD'de İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda önceki aya göre 3,4 puan azalarak 49,5 seviyesine geriledi. Piyasa beklentilerinin altında kalan ve son yedi ayın en düşük seviyesini kaydeden veri, imalat sektöründe daralmaya işaret etti.
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin'de mali gelir yılın ilk altı ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 azaldı. Çin Maliye Bakanlığı, ocak-mayıs döneminde kaydedilen düşüş oranının korunduğunu açıkladı.
Gelecek hafta yatırımcılar, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz kararının yanı sıra yoğun veri gündemini takip edecek.
Öte yandan, Trump'ın, Fed Başkanı Jerome Powell ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından faizlerin düşebileceği yönünde verdiği mesajlar, ileride daha düşük faiz ortamının oluşabileceğine yönelik beklentileri güçlendirdi.
Düşük faiz oranları beklentileri ve çözüme kavuşan ticaret gerilimleri, enerji ve sanayi metalleri talebini destekledi. Öte yandan, İran ile diplomatik temasların sürmesi ve Rusya ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) kaynaklı arz kararları, jeopolitik risklerin kısmen azalmasına ve piyasalardaki belirsizliğin bir miktar hafiflemesine katkı sağladı.
ABD'nin yürürlüğe koyduğu geniş kapsamlı gümrük tarifeleri, bazı emtialarda bölgesel fiyat ayrışmalarına neden oldu. Özellikle bakır ve alüminyum gibi metallere uygulanan yüksek ithalat vergileri, New York ve Londra piyasaları arasındaki fiyat farklarını rekor seviyelere taşıdı.
Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi 4 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,39 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,9 düşüşle 97,6'ya indi.
DEĞERLİ METALLERİN TÜMÜ DEĞER KAYBETTİ
Değerli metaller, haftanın ilk işlem gününde tarife endişeleriyle yükseliş kaydetse de ardından gelen ABD'deki tarife anlaşmaları ve faiz indirimi beklentilerinin etkisiyle haftayı düşüşle tamamladı.
Altın fiyatları, haftanın ilk işlem gününde ABD'nin 1 Ağustos'ta yürürlüğe koyacağı ek gümrük tarifeleri öncesindeki belirsizliklerin yanı sıra dolar ve tahvil getirilerinin zayıflamasının etkisiyle değer kazanarak son beş haftanın zirvesine ulaştı. Ancak, ilerleyen günlerde gelen ticaret anlaşmasına yönelik olumlu haberlerle birlikte değer kaybeden altın, haftayı negatif bir seyirle tamamladı.
Gümüş fiyatları, yaklaşık 14 yılın en yüksek seviyesine çıkarak ons başına 39,40 doları gördü. ABD'nin bakır ithalatına getirmeyi planladığı yüzde 50'lik vergi artışının yarattığı endişeler, spot piyasadaki arz sıkışıklığı ve altına alternatif arayışı, gümüşe talebi güçlendirdi. Ancak artan talebe rağmen, haftanın son gününde gelen kar satışlarıyla gümüş haftayı düşüşle tamamladı.
Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 1,7, platinde yüzde 1,4, altında yüzde 0,4 ve gümüşte yüzde 0,1 değer kaybetti.
BAZ METALLERDE TARİFE DESTEĞİ
Baz metaller, Trump'ın bakır ithalatına yönelik tarife açıklamaları ile bu açıklamaların fiyatlamalara yansıması ve olumlu tarife haberlerinin imalat sektörünü destekleyeceği beklentisiyle haftayı pozitif bir seyirle tamamladı.
Trump'ın, ithal bakıra yönelik ağustos ayında yürürlüğe girecek yüzde 50'lik gümrük vergisi sürprizinin ardından, ABD vadeli bakır fiyatları rekor seviyelere yükseldi. Bu gelişmeyle birlikte Londra Metal Borsası (LME) ile ABD Comex bakır fiyatı arasındaki fark açılarak, yüzde 13'ten yüzde 31 seviyelerine kadar çıktı.
Nikel piyasasında, Endonezya Ekonomi Bakanı Airlangga Hartarto, ABD ile kritik maden ticaretinin stratejik yönetimi konusunda görüşmeler yürüttüklerini açıkladı. 1 Ağustos'taki tarife artışı öncesinde varılan anlaşma kapsamında, ABD, Endonezya menşeli metal ürünlere uygulanan gümrük vergisini yüzde 32'den yüzde 19'a düşürdü. Dünyanın en büyük nikel üreticisi konumundaki Endonezya, bu gelişmeyle ABD pazarında önemli bir avantaj elde etti.
Analistler, ticaret gerilimlerinin azalmasının ekonomik faaliyetleri canlandırabileceğini, bunun da baz metaller üzerinde olumlu etkiler yaratabileceğini belirtti.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 4,1, çinkoda ve kurşunda yüzde 0,3, nikelde yüzde 0,1 değer kazanırken, alüminyumda yatay seyretti.
ARZ BEKLENTİLERİ BRENT PETROLÜ NEGATİF ETKİLEDİ
Petrol fiyatları, haftanın son işlem gününde ABD ve Çin'den gelen olumsuz makroekonomik veriler ile artan arz işaretlerinin yarattığı endişelerle gerileyerek son üç haftanın en düşük seviyesinden haftayı tamamladı.
İran, cuma günü gerçekleştirilen temasların ardından, Avrupalı ülkelerle nükleer müzakerelere devam edeceğini açıkladı. Uzmanlar tarafından, bu görüşmenin, İsrail ve ABD'nin geçen ay İran'ı hedef alan saldırılarının ardından yapılan ilk yüz yüze temas olması bakımından önem taşıdığı ifade edildi.
Öte yandan, analistler, Venezuela ve İran'ın OPEC üyesi ülkeler arasında yer aldığına dikkati çekerek, bu ülkelere yönelik yaptırımlara rağmen ihracat kapasitesini artırabilecek herhangi bir anlaşmanın, küresel piyasalara sunulan ham petrol miktarını yükseltebileceğini ifade etti.
ABD'nin ticaret anlaşmalarına yönelik adımlarının, gelecekte küresel ekonomik büyümeyi ve petrol talebini artırabileceğine dair beklentiler, fiyatlardaki düşüşü sınırladı.
Trump, Japonya'nın Alaska'da yürütülecek bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projesi kapsamında ABD ile ortak girişim kuracağını açıkladı. Ancak Japon yetkililer, böyle bir plandan haberdar olmadıklarını ifade etti.
Bu gelişmelerle , Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,5 azalırken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 12,3 değer kaybetti.
TARIM EMTİA KARIŞIK BİR SEYİR İZLEDİ
Tarım emtia fiyatları, hem arz hem de talep tarafındaki gelişmelerin yakından izlendiği haftada, karışık bir seyir izledi.
Pirinç fiyatları haftayı pozitif bir seyirle tamamlarken, Hindistan'da muson yağmurlarının etkisiyle ekim alanlarının yüzde 12'nin üzerinde genişlemesi ve ABD-Japonya ticaret anlaşmasının Amerikan pirincine kota kolaylığı getireceği beklentisi, fiyatların gerilemesini önledi.
Mısır fiyatlarında, sıcak hava koşulları ve Karadeniz Bölgesi'ndeki kuraklık riski etkili olurken, ABD'de haftalık ihracat satışlarının 643 bin tonla geçen yılın yaklaşık iki katına ulaşması fiyatları destekledi. Ancak bu gelişmelere rağmen, mısır haftayı negatif bir seyirle tamamladı.
Soya fasulyesinde, Çin'in alımlarındaki ivme korunurken, ABD'de eski sezon satışlarının düşmesi fiyatları olumsuz etkiledi. Ancak soya yağına talep ile biyodizel kullanımındaki artışın sürmesi, fiyatlardaki kayıpları sınırladı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 1,4, mısırda yüzde 2,2, buğdayda yüzde 1,3 değer kaybederken, pirinçte yüzde 2 yükseldi.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 1,9, şekerde yüzde 3,2 ve pamukta yüzde 0,7 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 6,7 artışla tamamladı.
