ABD Başkanı Donald Trump'ın tarifelere ilişkin son açıklamaları ABD'nin ticaret politikasının ekonomik etkileri konusunda endişeli olan yatırımcıları bir miktar rahatlattı. Truth Social sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Trump, ticaret, ticaret engelleri, tarifeler, kur manipülasyonu ve parasal olmayan tarifeler gibi konularda çözüm bulmak için 75'ten fazla ülkenin kendileriyle iletişime geçtiğini aktardı.
Trump, bu ülkelerin ABD'ye karşı hiçbir şekilde misillemede bulunmadığını belirterek, ek tarifelerin 90 gün süreyle durdurulmasını, bu sürede yüzde 10'luk temel tarife oranının uygulanmasını onayladığını kaydetti. Ancak Trump, Çin'e uyguladığı tarifeyi ise yüzde 125'e çıkardığını açıkladı.
Oval Ofiste açıklamalarda da bulunan Trump, misilleme yapmayan ülkelere yönelik 90 günlük tarifeleri duraklatma kararına ilişkin, "Son birkaç gündür bu konu hakkında düşündüğümü söyleyebilirim. Bu kararı içimizden gelerek aldık." dedi.
"Gümrük tarife duraklamasının piyasalarda bu kadar etkili olacağını bilmiyordum. Piyasalar bugün harika bir gün geçirdi." diyen Trump, borsaların tarihin en büyük sıçramalarından birine tanıklık ettiğini söyledi.
Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşme olasılığına "Bir noktada telefonda görüşeceğiz." yorumunu yaparken, "Devlet Başkanı Şi'yi severim, ona saygı duyarım, ancak ülkemize iyi davranmadılar. O benim arkadaşım, onu severim." şeklinde konuştu.
Devlet Başkanı Şi ile görüşmek ve konuşmak istediğini ifade eden Trump, adil olması halinde Çin dahil herkesle gümrük ve ticaret anlaşması yapmaya hazır olduklarını yineledi.
Analistler, Trump'ın tarife politikasına ilişkin belirsizliklerin halen devam ettiğini ancak 90 günlük ertelemenin müzakerelere imkan tanıması açısından olumlu karşılandığını belirtti.
Bu gelişmeler sonrası "korku endeksi" olarak da bilinen VIX Endeksi'nin yüzde 35'ün üzerinde düşüşle 33,62 değerine geriledi.
Öte yandan dün ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısına ilişkin tutanaklarını açıkladı. Tutanaklarda, Fed yetkililerinin, istihdam ve ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü risklerin, enflasyona yönelik ise yukarı yönlü risklerin arttığı görüşünde olduğu aktarıldı.
Fed'in tutanaklarında, "Para politikasının görünümünü tartışırken yetkililer, bir dizi hükümet politikasının ekonomik görünüm üzerindeki net etkisine ilişkin belirsizliğin yüksek olduğunu, ihtiyatlı bir yaklaşım benimsenmesini uygun kıldığını belirtti." ifadesi yer aldı.
Analistler, ABD'de enflasyonun gidişatına ilişkin daha fazla bilgi için bugün açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verilerinin yakından takip edileceğini söyledi.
AÇIKLAMA SONRASI ABD ENDEKSLERİNDE SERT YÜKSELİŞLER GÖRÜLDÜ
Trump'ın karşılıklılık esaslı tarifeleri ertelediğini açılamasının ardından New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 9,52, Nasdaq endeksi yüzde 12,16 ve Dow Jones endeksi yüzde 7,87 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Dow Jones endeksi, Mart 2020'den bu yana en büyük oranda artış gösterirken, S&P 500 endeksi 2008'den bu yana en büyük günlük kazancını elde etti. Nasdaq endeksi de Ocak 2001'den bu yana en büyük günlük artışını ve tarihindeki ikinci en yüksek kazancını kaydetti.
"Muhteşem yedili" olarak adlandırılan şirketlerin hisseleri de Trump'ın açıklamasıyla yükselişe geçti. Amazon'un hisseleri yüzde 11,98, Meta'nın hisseleri yüzde 14,76, Nvidia'nın hisseleri yüzde 18,72, Alphabet'in hisseleri yüzde 9,88, Microsoft'un hisseleri yüzde 10,13, Apple'ın hisseleri yüzde 15,33 ve Tesla'nın hisseleri yüzde 22,69 değer kazandı.
Söz konusu gelişmeler sonrasında tahvil piyasalarında alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda ise yüzde 4,28 seviyesine geriledi. Dolar endeksi ise yüzde 0,3 düşüşle 102,7 seviyesinde dengelendi.
Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 1,5 artışla 3 bin 130 dolardan satılırken, Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1,5 azalışla 64,5 dolar seviyesinde bulunuyor.
AVRUPA'DA ENDEKS VADELİ KONTRATLAR YENİ GÜNE POZİTİF BİR SEYİRLE BAŞLADI
Avrupa borsalarında dün ticaret savaşlarının şiddetlenebileceği endişesiyle negatif bir seyir izlenirken, Avrupa piyasaları kapandıktan sonra gelen Trump'ın karşılıklılık esaslı tarifelere ilişkin erteleme kararı sonrasında bölgedeki yetkililerin açıklamaları yakından takip ediliyor.
Avrupa tarafından karşılıklılık esaslı tarifelere karşı henüz bir misilleme adımı atılmamış olmasına karşın, dün Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, ABD'nin çelik ve alüminyuma uyguladığı yüzde 25 tarife nedeniyle ilk karşı önlemleri haftaya uygulamaya başlama kararı aldı.
Komisyondan yapılan açıklamada, tedbirin, ABD'nin AB'den çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergisi koyma kararına yanıt olarak alındığı ifade edilirken, ABD gümrük vergilerinin haksız ve zararlı olduğu, her iki tarafa ve küresel ekonomiye zarar verdiği kaydedildi.
Açıklamada, AB'nin ABD ile dengeli ve karşılıklı olarak faydalı bir müzakere süreci ile sonuç almayı tercih ettiğine işaret edilirken, karşı önlemlerin 15 Nisan'dan itibaren geçerli olacağı kaydedildi.
Analistler, AB'nin misilleme adımının karşılıklılık esaslı tarifeler için alınmadığını vurgulayarak, bu misilleme adımının geri çekilip çekilmeyeceğinin belirsiz olduğunun aktardı.
Trump'ın ifade ettiği 90 günlük erteleme kararının müzakereler için yeterince zaman tanıyabileceğini kaydeden analistler, enflasyon ve resesyon ikilemindeki Avrupa ekonomisinin son dönemdeki küresel ekonomik belirsizliklerden daha az zarar görebileceğini söyledi.
Analistler, bu hafta ABD tarifelerine yönelik Avrupalı yetkililerden gelecek açıklamaların fiyatlamalar üzerinde etkili olabileceğini belirterek, erteleme kararı sonrası oluşan iyimser atmosferin risk iştahını artırdığını söyledi.
Dün, Almanya'da DAX 40 yüzde 3, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 3,34, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 2,92 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,75 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı.
TEŞVİK VE ÖNLEM BEKLENTİLERİ ÇİN PİYASALARINDA RİSK İŞTAHINI CANLI TUTUYOR
Asya borsalarında pozitif bir seyir izlenirken, ABD endekslerindeki yükseliş Asya tarafına da taşındı.
ABD yönetiminin Çin'e yönelik tarifeyi yüzde 125'e çıkarması ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının daha da derinleşebileceğine ilişkin endişeleri artırmasına karşın, Çin hükümetinin piyasalara yeni teşvikler uygulayacağına yönelik beklentiler Çin piyasalarında risk iştahını canlı tutuyor.
Analistler, ülkede zorunlu karşılıklarda ve politika faizlerinde indirim olabileceğini bu beklentilerin de Çin endekslerinde etkili olduğunu söyledi.
Trump'ın Çin hariç diğer ülkelere tarifeleri erteleme kararının ardından azalan resesyon endişelerinin Çin pay piyasalarına da pozitif yansıdığını kaydeden analistler, Çin'in resesyon endişelerine duyarlığının yüksek olduğunu aktardı.
Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Çin'de mart ayına ilişkin TÜFE aylık bazda 0,4 azalışla tahminlerden daha düşük açıklanırken, yıllık 0,1 düşüşle öngörülerin altında gerçekleşti. Aynı döneme ilişkin ÜFE de yıllık bazda yüzde 2,5 azalışla beklentilerin altında geldi.
Analistler, açıklanan enflasyon verilerinin ardından Çin ekonomisinde deflasyon sinyallerinin güçlendiğini kaydederek, ekonomik aktivitedeki yavaşlama ve iç talepteki düşüşün ülkenin ana ekonomik gündem maddelerinden olmayı sürdürdüğünü belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 8,6, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 5,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,7 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,9 yükseldi.
Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,13 değer kaybederek 9.275,50 puandan tamamladı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ABD tarifelerine ilişkin haber akışı sonrasında akşam seansında yaklaşık yüzde 3 değer kazancıyla 10.611,00 puana çıktı.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 37,9675'ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının hemen üzerinde 37,9910 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde sanayi üretimi ile haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise ABD'de enflasyonun yanı sıra haftalık işsizlik maaşı başvuruları, ortalama saatlik kazançlar ve federal bütçe dengesinin takip edileceğini söyledi.
Tarifelere ilişkin haber akışının endeksin yönü üzerinde etkili olacağını ifade eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 puanın destek 9.350 ve 9.450 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, şubat ayı sanayi üretimi
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
15.30 ABD, mart ayı yıllık ortalama saatlik kazançlar
21.00 ABD, mart ayı federal bütçe dengesi
