Türkiye'de mart ayı özellikle gelir elde edenler için beyanname dönemi olarak belirleniyor. Bu gelirlerin en çok rastlanılanı ise kira geliri. Ev ya da iş yeri sahipleri mülklerini kiraya vermişlerse buradan elde ettikleri gelirlerini Maliye'ye bildiriyorlar. Bildirilen gelire göre de vergi hesaplanıyor. Tabi burada vergi hesaplamalarında kullanılan birçok indirim de söz konusu. İşte kira gelir vergisinde merak edilenler…
*Kimler beyanname verecek?
İş yeri ya da konutunu kiraya veren herkes kira gelir beyannamesi vermek zorunda. Buradan elde edilen gelirlere "gayrimenkul sermaye iradı" adı veriliyor. Sahip olunan mülkte hisse varsa yani ortak mülk ise hisse sahipleri de hisse oranlarında beyanname vermek zorunda.
*Bu yıl hangi gelirler beyan edilecek?
Mart ayının sonuna kadar sürede yapılacak kira gelir beyanı 2023 yılında elde edilen kira geliri ile ilgili olacak. Yılın tamamında ya da bir bölümünde gelir elde edilmişse bunların tamamının beyan edilmesi gerekiyor.
*Her gelir elde eden beyanname verecek mi?
Kira geliri elde edenler için her yıl istisna tutarı belirleniyor. Bu tutarın altında gelirler için beyanname şartı bulunmuyor. Bu yıl için belirlenen tutar 21 bin lira. Bu tutarın altında gelir elde etmişseniz beyanname verilmiyor. Üstünde gelir elde edenler için de beyanname verilmesi zorunlu. Ancak onların da gelirlerinden 21 bin TL düşülüyor.
*Beyanname nerede doldurulur?
Kira geliri elde edenler için beyanname hazırlamak artık çok kolay. Gib.gov.tr adresine girerek hazır beyannamelerden birini seçerek bilgilerinizi girmeniz yeterli oluyor. Burada geliriniz ve giderinize göre size iki seçenek sunuluyor.
*Hangi beyannameyi seçersem avantajıma olur?
İki tür beyanname seçeneği bulunuyor. Götürü usulü ve gerçek usul. Eğer kiraya verdiğiniz konutla ilgili herhangi bir gideriniz olmadıysa, ya da kendinizin de bir kira gideriniz yoksa götürü usulü seçilmelidir. Böylece otomatik olarak istisna tutarı ile birlikte yüzde 15 vergi indiriminden yararlanırsınız.
Evinizle ilgili masraflar yapmışsanız, ya da kendiniz de kirada oturuyorsanız bu kez gerçek usulü seçmelisiniz. Yaptığınız tüm masrafları ve giderlerinizi vergiden düşebiliyorsunuz.
*Hangi giderlerimi vergiden düşebilirim?
Kiraya verdiğiniz konut için yaptığınız tüm masrafları belgelemek kaydıyla vergiden düşebilirsiniz. Ayrıca kiraya verilen mülk için ödenen sigorta, emlak vergisi harç gibi ödemeler de vergiden indiriliyor. Eğer kiraya verdiğiniz konutu kredi ile almışsanız faiz giderlerinizi de yine indirim konusu yapabilirsiniz. Bunun dışında kendiniz de kirada oturuyorsanız kira ödemelerinizi de indirim olarak beyannameye işleyebilirsiniz.
*Kira gelir vergisi nasıl hesaplanıyor?
İki yöntemden birini seçtiğinizde elde ettiğiniz kira gelirinden istisna ve masraflarınız düştükten sonra kalan tutar üzerinden verginiz hesaplanıyor. Eğer giderleriniz veya ödediğiniz kira elde ettiğiniz gelirle eş ya da fazla ise vergi sıfır olarak karşınıza çıkıyor. Bu hesaplamaları örneklerle açıklayalım.
ÖRNEK 1:
HİÇ GİDERİNİZ YOKSA (GÖTÜRÜ)
2023 Kira geliri 50.000 TL
2023 İstisna 21.000 TL
Kalan 29.000 TL
İndirim (% 15) 4.350 TL
Kalan 24.650 TL
Ödenecek vergi 3.697,50 TL
KDV 467,20 TL
ÖRNEK 2:
MASRAFINIZ VARSA (GERÇEK)
2023 Kira geliri 50.000 TL
2023 İstisna 21.000 TL
Kalan 29.000 TL
Sigorta ve masraf 10.000 TL
Öd7enecek vergi 2.850 TL
KDV 467,20 TL
ÖRNEK 3:
KİRADA OTURUYORSANIZ (GERÇEK)
2023 Kira geliri 50.000 TL
2023 İstisna 21.000 TL
Kalan 29.000 TL
Kira gideriniz 29.000 TL ve üstü
Ödenecek vergi 0 TL
KDV 467,20 TL
*Evim boşta duruyor. Yine de vergi ödeyecek miyim?
Eviniz boşsa herhangi bir kira geliri elde etmediyseniz, bunun için kira beyannamesi vermenize gerek yok. Ayrıca, boş kalan konutların, gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması halinde, binaların mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), füru (çocuklar, torunlar) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, halinde emsal kira bedeli hesaplanmıyor ve vergi ödenmiyor.
*Kira gelirimi beyan etmesem ceza gelir mi?
Konutlardan elde edilen kira gelirleri süresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2023 yılı için belirlenen 21 bin liralık istisnadan yararlanılamayacak. Ayrıca geriye dönük faiziyle vergi ve ceza ödemek zorunda kalacak.
*Vergiyi nasıl ödeyeceğim?
Beyanname sonrasında bir vergi tahakkuk ederse, ya da hiç vergi çıkmadığında sadece damga vergisini tüm bankalardan kolayca ödeyebilirsiniz. Kredi kartıyla da ödeme imkanı bulunuyor.
